Galuh dina Kakawasaan Kompeni (VOC)

Ahir taun 1705 Galuh salaku bagian tina wilayah Priangan Timur diserahkeun ku pangawasa Mataram ka Kompeni ngaliwatan perjanjian tanggal 5 Oktober 1705. Wilayah Priangan Kulon geus tiheula beunang ku kakawasaan Kompeni taun 1677. Mimiti taun 1677 di wilayah Priangan nerapkeun wajib tanem, utamana kopi jeung nila (trauma) dina sistem anu disebut Preangerstelsel. Mataram nyerahkeun Priangan ka Kompeni salaku upah sabab geus ngungkulan masalah perebutan tahta Mataram. Kompeni geus mantuan Pangéran Puger dina usaha ngarebut tahta Mataram ti sipat anakna, nya éta Amangkurat III alias Sunan Mas. Tapi Galuh jeung daérah Priangan Timur séjénna angger dina wilayah administratif Cirebon.

         Saméméh kajadian perjanjian 5 Oktober 1705, Kompeni geus ngangkat Sutadinata jadi Bupati Galuh (1693 – 1706) ngagantikeun Angganaya anu maot. Manéhna tuluy diganti ku Kusumadinata I (1706 – 1727). Harita Priangan aya dina kakawasaan Pangéran Aria Cirebon salaku wakil Kompeni.

         Teu lila ti harita, Bupati Kawasén Sutanangga diganti ku Patih Ciamis anu dianggap jalama turunan ningrat pangkolotna sarta pangpinterna di Galuh. Daérah Galuh dihijikeun jeung Bojonglopang.

         Bupati Galuh saterusna nya éta Kusumadinata II (1727 – 1732). Sabab teu boga anak, sanggeus manéhna maot kalungguhanna diganti ku sipat anakna anu ngaranna Mas Garuda, sanajan can hideng. Ku kituna, pamaréntahan dijalankeun ku tilu urang wali, hiji diantarana bapana Mas garuda sorangan, nya éta Radén Jayabaya Patih Imbanagara. Mas Garuda mimiti nyekel pamaréntahan dina taun 1751 nepi ka taun 1801, kalawan boga gelar Kusumadinata III. Manéhna diganti ku Radén Adipati Natadikusuma (1801 – 1806).

         Dina mangsa peralihan kakawasaan ti Kompeni ka Pamaréntah Hindia Belanda, Kabupaten Imbanagara dileungitkeun. Wilayah éta digabungkeun jeung Galuh sarta Utama. Katilu wilayah éta diparéntah ku Bupati Galuh. Numutkeun sumber tradisional (Wawacan Sajarah Galuh), kajadian éta akibat konflik antara Raden Adipati Natadikusuma jeung pejabat VOC anu kasar. Raden Adipati Natadikusuma ditahan di Cirebon. Kakawasaanna salaku Bupati Imbanagara diganti ku Surapraja ti Limbangan (1806-1811).
Dina kakawasaan Kompeni, sistem pamaréntahan tradisional anu dilaksanakeun ku para bupati teu di ganggu. Éta hal lumangsung dina mangsa pamaréntahan HindiaBelanda (1808 – 1942)